O pie pulvereis peronibus, o peregrine,
sollicitatus qui longe miracula visum
venisti sancto Mauri splendore phylarchi:
accipe, Pierides quos mandarunt mihi versus,
5 Theseus ut filum ne erres urbis labyrintho.
Optimus ille, vocant quae Archangeli, in haec loca ducens
introitus, fiat statio ut currus ita vasta;
ne insidiis autem occurrant simul undique nummos
furciferi tibi quaesitum, ad stadium emporiive
10 egreditor sub suffugium; follis celebratis
Mars illic gaudet ludis, hic Mercurio aurum
tinnit et haud procul in mercatu as non opulenti
sub divo; prope, quo tumulo navis requiescit
aeria est trames maiorum in templum ineundus,
15 Baetim, perfugium lytrarum, dona secundum
Tethyos; umbriferis gignentibus, Helios ardens
si saevit, cuius ad ripas descendere oportet.
Ulterius, flexu in fluvii stat martyrum eremus
Asciscli et Victoriae, aquas missi qui onerosi
20 iussu praesidis in gelidas pedibus superarunt,
dira, ferunt, positorum post cruciamina terra
omnibus autumnis rosea; patrocinium urbis
cui cum germana mammas linguamque, Dionis
ultricem, abscissa secto mucrone tributum est,
25 busto marmoreis inibi occubat ille anaglyptis.
Longa sinistrorsum via pistrino incipit amplo
ad Martus appellato, quos moenia portam
quondam habuerunt; hinc ad pontem ferrea amoris
sponsa catenantur cancellis margine fixis.
30 Ut spatiatum oris Venerum, antiquo superatus
ponte videtur aquae cursus, per saecula solo
austri aditu, medioque triumphalis rutilantes
supra candelas Raphael laete recipit nos;
prae placidis occultat aquis circumdata priscas
35 silva molas, his mille avium clam nida recondunt;
apparent at ab aligero haud duo nidificatae:
a insculpto nomen duxit Sancto altera in ora
alba Antonio; inest quae insigni, immobilis atrae
in dextra rota regina magnum ob crepitum olim
40 disiuncta Elisabeth insomni, cum hic habitaret.
Trans pontem ire potest nemo quin egrediatur
turrim claustra urbis, Christi armigero mora sancto,
noxia nobilitas in quam inclusa est, Calagurris.
Ad finem pontis contra nos porta reversos
45 magnifica Altero, ut est inscriptum, rege Philippo
erecta est; iterum post quam sublime triumphat
designans urbem Raphael custos peregrini:
nam pater affectus noctes per quinque Rotellae
cum audisset veluti voces “campum egrediaris
50 gramineum” sibi dicentes “habeasque salutem”,
pravum exire, timens vafro ne pelliceretur
a Satana, esse ratus; causa vero recreandi
exiit oblitus, lassoque in valle sedenti
quinque equites occurrerunt, ei sicque locuti:
55 “Ossa inventa Aede in Sancti Petri veneranda,
per quae omnes poterunt morbis evadere acerbis.”
Quo dicto patris subito e conspectu abierunt,
omnino et sanus mire ille est illico factus;
sed tacuit credens rursus res daemonii esse;
60 posterius noctu quidam vir candide amictus
paruit ad lectum obiciens de ossis tacuisse,
quippe a martyribus cum factus certior esset
sanctis; et qui esset stupefacto a patre rogatus,
hic: “iuro te per Iesum Christum Crucifixum,
65 quod ego sum Raphael custos divinitus urbis.”
Omnibus et dicta haec sic sunt inscripta triumphis.
E regione via est inter quae antistitis aedes
Arababis fuit olim et quod Mauri quoque templum;
hinc propera, sagae tibi enim occurrent fugiendae,
70 quae conabuntur manum et arripere et vehementer
roris fasciculos, quos hercule sumere noli,
subicient: “gratis” dicent, sed retribuendos!
Explicito at gaude remeliginibus, quia templum,
quod visum venisti iam demum ingredieris,
75 tertium et in turris Raphaelem vertice cernes
supremumque prius quam iter hoc confeceris intus.
ne insidiis autem occurrant simul undique nummos furciferi tibi quaesitum … (vv. 8-9)
… emporii egreditor sub suffugium (vv. 9-10)
tumulo navis requiescit aeria (vv. 13-14)
est trames maiorum in templum ineundus, Baetim, perfugium lytrarum, dona secundum Tethyos (vv. 14-16)
flexu in fluvii stat martyrum eremus Asciscli et Victoriae (vv. 18-19)
busto marmoreis inibi occubat ille anaglyptis (v. 25)
Longa sinistrorsum via pistrino incipit amplo ad Martus appellato (vv. 26-27)
ferrea amoris sponsa catenantur cancellis margine fixis (vv. 28-29)
antiquo superatus ponte videtur aquae cursus (vv. 30-31)
triumphalis rutilantes supra candelas Raphael laete recipit nos (vv. 32-33)
placidis occultat aquis circumdata priscas silva molas (vv. 34-35)
a insculpto nomen duxit Sancto altera in ora alba Antonio (vv. 37-38)
inest quae insigni, immobilis atrae in dextra rota (vv. 38-39)
Trans pontem ire potest nemo quin egrediatur turrim … Calagurris (vv. 41-43)
Ad finem pontis contra nos porta reversos magnifica … (vv. 44-45)
… iterum post quam sublime triumphat designans urbem Raphael custos peregrini (vv. 46-47)
Omnibus et dicta haec sic sunt inscripta triumphis. (v. 66)
via est inter quae antistitis aedes Arababis fuit olim et quod Mauri quoque templum (vv. 67-68)
sagae tibi enim occurrent fugiendae (v. 69)
in turris Raphaelem vertice cernes (v. 75)
Leave a Reply